Η ζήτηση για ταξίδια από ΑμεΑ παρουσιάζει ανοδικές τάσεις και αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται. Ένας στους 5 ανθρώπους έχουν κάποιου είδους αναπηρία και περίπου το 88% των ανθρώπων με αναπηρία κάνει διακοπές κάθε χρόνο, με το 12% της ευρωπαϊκής αγοράς να απευθύνεται στα άτομα αυτά. Η παροχή υπηρεσιών για άτομα με αναπηρία στον χώρο του τουρισμού είναι ένα πεδίο στο οποίο υπάρχουν πολλά περιθώρια επιχειρηματικής ανάπτυξης στη χώρα μας».

Αυτά δηλώνει σήμερα στην «Ελευθερία της Δευτέρας» ο καθηγητής του ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Αθανάσιος Κουστέλιος.

Η συνέντευξη

* Τι είναι τουρισμός κ. Κουστέλιο;

- «Ο τουρισμός είναι ένα κοινωνικό, ψυχολογικό και οικονομικό φαινόμενο που προκύπτει από την αλληλεπίδραση τεσσάρων ομάδων: τουρίστες, κοινωνία υποδοχής, επιχειρήσεις και το κράτος».

* Πώς χαρακτηρίζετε τον σχεδιασμό της τουριστικής πολιτικής στη χώρα μας;

- «Η πολιτική του τουρισμού στη χώρα μας δεν έχει συμπεριλάβει στον σχεδιασμό της τους τουρίστες με αναπηρία. Τα στοιχεία από τη διεθνή βιβλιογραφία είναι αποκαλυπτικά και δείχνουν ότι πρόκειται για ένα έλλειμμα της τουριστικής πολιτικής της χώρας μας.

* Δηλαδή;

- «Το μέγεθος της διεθνούς τουριστικής αγοράς των ΑμεΑ είναι πολύ μεγαλύτερο από το μέγεθος άλλων αγορών, όπως αυτό του εναλλακτικού τουρισμού.

Τα στοιχεία που έχουμε από διάφορους διεθνείς οργανισμούς μας δείχνουν ότι η ζήτηση για ταξίδια από ΑμεΑ παρουσιάζει ανοδικές τάσεις και αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται. Ένας στους 5 ανθρώπους έχουν κάποιου είδους αναπηρία και περίπου το 88% των ανθρώπων με αναπηρία κάνει διακοπές κάθε χρόνο, με το 12% της ευρωπαϊκής αγοράς να απευθύνεται στα άτομα αυτά. Η παροχή υπηρεσιών για άτομα με αναπηρία στον χώρο του τουρισμού είναι ένα πεδίο στο οποίο υπάρχουν πολλά περιθώρια επιχειρηματικής ανάπτυξης στη χώρα μας».

* Και στον υπόλοιπο κόσμο;

-«Σύμφωνα με τους διεθνείς οργανισμούς 127.500.000 τουρίστες παγκοσμίως έχουν ανάγκη από προσβάσιμες υποδομές και 89.300.000 από αυτούς διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα να ταξιδεύουν εκτός της χώρας. Το μέγεθος της αγοράς τουρισμού για ΑμεΑ φθάνει τα 166 δισ. ευρώ. Ο αριθμός των ατόμων που παρουσιάζουν κάποια μορφή αναπηρίας μόνο στην Ευρώπη ανέρχεται σε 80 εκατομμύρια. Όταν περιλαμβάνει και τους συνταξιδιώτες, το μέγεθος του πληθυσμού εκτιμάται στους 133 εκατομμύρια τουρίστες με αναπηρία. Ένα μικρό μέρος από τα χρήματα αυτά όμως φθάνει στη χώρα μας.

* Τι γίνεται στις άλλες χώρες;

- Περίπου το 54% των ανθρώπων με αναπηρία στη Γερμανία, δηλαδή σε απόλυτους αριθμούς 3.640.000 άνθρωποι, ταξιδεύουν για λόγους τουρισμού/αναψυχής ανελλιπώς κάθε χρόνο, κάνοντας κατά μέσο όρο 1,3 ταξίδια/χρόνο, το οποίο σημαίνει 4.740.000 μετακινήσεις ετησίως. Από αυτές τις μετακινήσεις το 41,2% γίνεται εντός συνόρων και έχει μέση διάρκεια 13,9 μέρες και το λοιπό 58,8% σε προορισμούς του εξωτερικού. Σε ό,τι αφορά το κόστος διακοπών, οι Γερμανοί με αναπηρία δαπανούν 15% περισσότερα χρήματα από τους μη αναπήρους συμπατριώτες τους ενώ το 26% επιδεικνύει απόλυτη προσήλωση στον τουριστικό προορισμό που έχει ικανοποιήσει προηγούμενα τις προσδοκίες του, δηλαδή τον επισκέπτεται συνεχώς.

Στην Αυστραλία τα άτομα με αναπηρία και οι άνθρωποι που ταξιδεύουν μαζί τους συνεισφέρουν με το ποσό των 1.500.000 δολαρίων επί των συνολικών δαπανών για τον τουρισμό. Τα άτομα με αναπηρία συνήθως ταξιδεύουν με οικογένεια ή φίλους, γεγονός που σημαίνει ότι ο αριθμός των ανθρώπων που εμπλέκονται στον χώρο του τουρισμού με τα άτομα με αναπηρία είναι στην πραγματικότητα μεγαλύτερος από τον αριθμό των ίδιων των ατόμων με αναπηρία.

Όσον αφορά στις ΗΠΑ, ο οργανισμός Open Doors στις ΗΠΑ εκτιμά ότι 17,3 δισ. δολάρια δαπανώνται κάθε χρόνο από ΑμεΑ για ταξίδια. Το ενδιαφέρον των ατόμων με αναπηρία για ταξίδια συνεχίζει να είναι έντονο, σύμφωνα με έρευνα της My Travel Research. Η κρουαζιέρα γίνεται όλο και πιο δημοφιλής για τα άτομα με αναπηρίες. Περίπου, το 10% των ενηλίκων με αναπηρία στις ΗΠΑ έκανε κρουαζιέρα, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν 4 εκατ. ταξιδιώτες και 7 εκατ. ταξίδια δημιουργώντας 11 δισ. δολάρια δαπανών.

Τις καλύτερες υπηρεσίες στον τουρισμό για ΑμεΑ, όσον αφορά την Ευρώπη, παρέχουν οι χώρες της Σκανδιναβίας, οι οποίες έχουν τις κατάλληλες υποδομές για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες αυτών των ανθρώπων.

* Πώς επιλέγουν τον τόπο διακοπών τους;

-“Περισσότερο από το 70% των ΑμεΑ θεωρούν πολύ σημαντική την οργάνωση του ταξιδιού (προετοιμασίες, έγκαιρη κράτηση, πληροφόρηση, προγραμματισμός δραστηριοτήτων στον τόπο προορισμού). Το ίδιο ποσοστό

όταν σχεδιάζει το ενδεχόμενο νέου/άγνωστου προορισμού, δεν εμπιστεύεται για πληροφορίες τους πάροχους τουριστικών υπηρεσιών παρά μόνο άλλα ΑμεΑ που έχουν ήδη επισκεφτεί τον προορισμό.”

* Ποια είναι τα προβλήματα στην Ελλάδα;

-‘‘Ενα μεγάλο μέρος καταλυμάτων και αξιοθέατων παραμένουν μη προσβάσιμα για τους ανθρώπους με αναπηρία. Υπάρχει έλλειψη εξειδίκευσης των επαγγελματιών του τουρισμού. Αδυνατούν να προσφέρουν αξιόπιστες υπηρεσίες στους τουρίστες με αναπηρία”.

* Πότε ένα ξενοδοχείο θεωρείται προσβάσιμο;

-“Θα πρέπει να πληροί μεγάλο αριθμό κριτηρίων που καλύπτουν κάθε αναπηρία και ξεχωριστή ανάγκη”.

* Προτάσεις για ανάπτυξη του προσβάσιμου τουρισμού μπορείτε να κάνετε;

-“Θεωρώ ότι οι κατάλληλες υποδομές, η σωστή πληροφόρηση αλλά κυρίως η εκπαίδευση των επαγγελματιών του τουρισμού πρέπει να αποτελέσουν ζητήματα προτεραιότητας για τους επαγγελματίες του τουρισμού’.

Καταλήγοντας, πιστεύω ότι ο τουρισμός για τα ΑμεΑ αποτελεί μια μεγάλη επιχειρηματική ευκαιρία για τους επαγγελματίες του τουρισμού. Χρειάζεται να συμπεριληφθεί στον σχεδιασμό της τουριστικής πολιτικής της χώρας μας”.